Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783 (tom 8, części A i B)

W latach 1779–1783 wojskowi kartografowie austriaccy pod kierunkiem ppłk. Friedricha von Miega sporządzili dokładną mapę tzw. Królestwa Galicji i Lodomerii, czyli ziem polskich zagarniętych przez Austrię w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej. Arkuszom mapy towarzyszą opisy kartowanego terenu obejmujące charakterystykę lasów i roślinności, ukształtowania terenu, rzek i wód oraz ważniejszych budowli o znaczeniu militarnym (zamki, dwory, kościoły i klasztory).

Tom 8 składa się z dwóch części. Pierwszy wolumin zawiera obszerne opisy wojskowe w języku niemieckim i we współczesnym polskim tłumaczeniu, opatrzone aparatem krytycznym oraz indeksami do tekstu źródłowego i do samej mapy. Zawartość drugiego woluminu stanowi 28 arkuszy map sekcji: 160–162, 180–182, 202–205, 226–229, 251–255, 283–286 (23 oryginały i 5 kopie) w skali 1:28.800. Mapy obejmują terytorium między górzystym pasmem Roztocza i Bugiem. To najbardziej wysunięta na północ część Galicji, która niedługo po jej utworzeniu, bo już w 1809 r., przestała być Galicją, bowiem, utracona przez Austrię, została włączona do Księstwa Warszawskiego, a później Królestwa Polskiego pod zaborem rosyjskim. Leżą na tym terenie stare, wczesnośredniowieczne ośrodki grodowe Rusi kijowskiej, takie jak Czerwień, Wołyń czy Sutiejsk, które już w XIII wieku zakończyły swój żywot, a śladem po nich są jedynie grodziska, nota bene zarejestrowane na mapie. Inne, jak Horodło, Hrubieszów, Grabowiec i Szczebrzeszyn, istniejące dowodnie jeszcze w epoce państwa ruskiego, czy Tyszowce, wobec których takiej pewności nie mamy, kontynuowały swoje funkcje miejskie i terytorialne długo, część z nich do dzisiaj. Są tu również miasta młodsze, lokowane w czasach już nowożytnych, a wśród nich Zamość — „miasto idealne” zbudowane przez Jana Zamoyskiego, które wyrosło na stolicę regionu.

Pod względem fizyczno-geograficznym przedstawiony na mapach teren obejmuje części makroregionów Wyżyny Lubelskiej, Roztocza, Wyżyny Wołyńskiej oraz skrawki: na północnym wschodzie Polesia Wołyńskiego, na południowym wschodzie — Kotliny Bugu. Leżą tu tereny o mocno zróżnicowanych warunkach osadniczych: od gęsto zalesionego, górzystego pasma roztoczańskiego, kolonizowanego intensywniej dopiero w XV–XVII wieku, po żyzną, pokrytą czarnoziemem strefę między Huczwą i Bugiem, dobrze zagospodarowaną już w średniowieczu.

• część A: wstępna — opisowa, ilustrowana, w języku polskim i niemieckim, format książki A4, ss. 284
• część B: 28 map w pudełku (arkusze luźne, pełnokolorowe reprodukcje w formacie oryginalnym)

Komplet w folii termokurczliwej.

Miejsce i rok wydania: Warszawa 2015

ISBN 978-83-61033-70-7 (całość)

ISBN 978-83-65548-01-6 (t. 8)