Pod nazwą “Maiestas – Potestas – Communitas” kryje się cykl konferencji naukowych, których celem będzie próba znalezienia odpowiedzi na pytanie o istotę instytucji króla i mechanizmów władzy w średniowiecznej i wczesnonowożytnej Europie Środkowej. Konferencja poświęcona królowi Polski jest do tego cyklu wstępem, umożliwiającym jej uczestnikom nakreślenie koncepcji dalszych badań.

Patrząc z perspektywy polskiej historiografii zauważyć można, że niewątpliwy postęp w rozumieniu średniowiecznych mechanizmów władzy osiągnięto w ostatnich dziesięcioleciach dzięki badaniom z zakresu dziejów społecznych i gospodarczych, studiom historyków osadnictwa i genealogów. Zwłaszcza ci ostatni, odwołując się do metody prozopograficznej, podejmowali często badania nad kwestiami historii politycznej, co zaowocowało nowoczesnym spojrzeniem na rolę elit politycznych w Królestwie Polskim. Mimo to wciąż jesteśmy daleko od odpowiedzi, jak rozumieć oczywiste na pozór stwierdzenie, że król był w średniowieczu najważniejszym elementem ustroju każdego niemal państwa europejskiego. Pogłębioną interpretację tego spostrzeżenia można wypracować jedynie dzięki gruntownemu przeglądowi wiedzy i wyobrażeń króla, istniejących w różnych dyscyplinach humanistycznych.

W oparciu o taką ocenę stanu i potrzeb naszej wiedzy historycznej, w gronie krakowskich mediewistów narodził się projekt cyklu konferencji, dla których punktem odniesienia stałby się właśnie król – nie społeczeństwo, nie genealogia rodów rycerskich i rodzin możnowładczych, lecz monarcha. Planowany cykl konferencji obejmie swym chronologicznym zasięgiem zasadniczo stulecia od XIV do XVI, dzięki czemu przedmiotem analizy staną się także źródła wczesnonowożytne. Wydaje się, że dzięki wykorzystaniu niemałego już dorobku historiografii polskiej i zagranicznej oraz przede wszystkim dzięki krytycznej analizie źródeł proponowany kierunek badań może przynieść bardzo ciekawe rezultaty.

W skład Komitetu Organizacyjnego konferencji “Rex Poloniae” weszli: prof. Stanisław Szczur (przewodniczący), dr Wojciech Drelicharz, dr hab. Janusz Kurtyka, mgr Andrzej Marzec (sekretarz), dr hab. Krzysztof Ożóg, dr Zenon Piech, mgr Piotr Węcowski, mgr Maciej Wilamowski.

Konferencję “Rex Poloniae” Towarzystwo Naukowe “Societas Vistulana” zorganizowało wspólnie z Instytutem Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk i Oddziałem w Krakowie Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. Patronat nad konferencją objął Marszałek Województwa Małopolskiego Janusz Sepioł. Wsparcia finansowego udzieliło Ministerstwo Nauki i Informatyzacji – Komitet Badań Naukowych, zaś pomocy w organizacji Polska Akademia Umiejętności. “Societas Vistulana” zapewnia konferencjom z cyklu “Maiestas – Potestas – Communitas” obsługę organizacyjną i wydawniczą.

Program konferencji:

• Wojciech Drelicharz – Król w średniowiecznym dziejopisarstwie polskim
• Krzysztof Ożóg – Król w refleksji uczonych polskich XV wieku
• Urszula Borkowska – Pietas Regia. Królewskie formy pobożności w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej
• Zenon Piech – Symbole władzy i państwa w monarchii Andegawenów i pierwszych Jagiellonów
• Przemysław Mrozowski – Sztuka jako narzędzie władzy królewskiej w średniowiecznej Polsce
• Krzysztof Skupieński – Dokument jako narzędzie władzy królewskiej w średniowiecznej Polsce
• Anna Adamska – Język władzy królewskiej w polskich dokumentach średniowiecznych
• Jacek S. Matuszewski – Polska XIV wieku: monarcha patrymonialny, monarcha elekcyjny
• Janusz Kurtyka – Król w późnośredniowiecznej Polsce: kreator czy arbiter sceny politycznej?
• Stanisław Szczur – Król jako kierownik polityki zagranicznej w Polsce XIV wieku
• Tomasz Jurek – Polska średniowieczna pod rządami “obcych” władców
• Andrzej Marzec – Rex caput Regni. Rola króla w funkcjonowaniu instytucji państwowych Polski XIV wieku
• Jan Wroniszewski – Król jako właściciel ziemski w średniowiecznej Polsce
• Maciej Wilamowski – Sądy króla w późnośredniowiecznej Polsce
• Zygfryd Rymaszewski – Łaska królewska w średniowiecznej Polsce
• Sławomir Gawlas – Król i stany – czynniki modernizacji, czynniki stagnacji w późnośredniowiecznej Europie Środkowej