Wystawa “Polacy i Niemcy przeciwko komunistycznej dyktaturze” to pionierski, polsko-niemiecki projekt krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej i Fundacji Ettersberg w Weimarze oraz Fundacji Konrada Adenauera w Polsce, współrealizowany przez Towarzystwo Naukowe “Societas Vistulana”, które przygotowało tablice ekspozycyjne polskiej części wystawy, opracowanej merytorycznie przez krakowski IPN, oraz wydało barwny katalog, będący pełną, dwujęzyczną dokumentacją zarówno polskiej, jak i niemieckiej części ekspozycji.

Po drugiej wojnie światowej żelazna kurtyna podzieliła Europę. Państwom, które znalazły się pod kontrolą ZSSR, narzucona została komunistyczna dyktatura. Wśród nich były PRL i NRD. Ani Polacy, ani Niemcy Wschodni nie zrezygnowali z walki o wolność. Eksponowane na wystawie równolegle dwa cykle tablic (jeden poświęcony sytuacji w Niemczech Wschodnich, drugi – Polsce) doskonale obrazują – z konieczności wybrane – tego przejawy, dzięki porządkowi chronologicznemu i hasłowemu systematyzując dzieje i formy działań opozycji w obu krajach oraz dając szansę zaobserwowania, co było wspólnego dla tej walki, a co ją różniło.

Na kilkudziesięciu planszach za pomocą setek zdjęć (często wcześniej nieupublicznianych) oraz zwięzłych tekstów autorzy przedstawili historię walki z komunistycznymi reżimami. W Polsce od antykomunistycznej partyzantki po narodziny “Solidarności” i jej walkę w stanie wojennym oraz odzyskanie niepodległości, a w Niemczech Wschodnich od prób stworzenia parlamentarnego, demokratycznego systemu po zburzenie berlińskiego muru.

Sprzeciw wobec komunistycznej dyktatury przybierał różne formy – od walki z bronią w ręku, przez manifestacje, strajki po jawną działalność opozycyjną czy niezależną kulturę. W obu krajach powyższe działania wspierał Kościół; wybór kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową odmienił bieg historii, nie tylko w podzielonej Europie, co zaowocowało upadkiem sowieckiego imperium. O tym wszystkim przypomina i tego uczy wystawa. Jak napisali organizatorzy, ekspozycja jest również “wyrazem wdzięczności i szacunku wobec tych, którzy w Polsce i w NRD walczyli z totalitaryzmem, uciskiem i prześladowaniami”.

Wystawę “Polacy i Niemcy przeciwko komunistycznej dyktaturze” można oglądać codziennie w godzinach 10.00-17.00 od 5 listopada do 5 grudnia 2004 roku w Instytucie Jana Pawła II w Krakowie przy ulicy Kanoniczej 18.