Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów. Nowe studia

Dominikański klasztor Świętej Trójcy jest największym zespołem klasztornym Starego Miasta w Krakowie i najstarszym ośrodkiem Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce, działającego niemal nieprzerwanie już osiem stuleci. Niewątpliwie jest to też jeden z najbogatszych pod względem zasobów artystycznych, klasztorów, nie tylko w skali kraju, ale również naszej części Europy. Publikacja stanowi obszerny zbiór artykułów podejmujących dzieje kultury artystycznej konwentu wieloaspektowo. Autorami zamieszczonych tu tekstów są cenieni badacze z wielu ośrodków naukowych Polski, nie tylko historycy sztuki i historycy, ale również archeolodzy, muzealnicy i konserwatorzy.

Niniejszy tom mieści plon dekady badań prowadzonych już po wydaniu w 2013 r. książki pt. Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, jednak zebrany tu materiał to nie jedynie prosta kontynuacja poprzedniego wydawnictwa. Tom otwiera ważny dla odczytania całego zbioru tekst redaktorów naukowych, będąc nie tylko swoistą przedmową do wszystkich niezwykle różnorodnych artykułów, lecz nawiązuje do analogicznego wstępu w publikacji z 2013 r. i podejmuje z nim swoisty dialog, nie tylko podsumowując późniejsze ożywione badania, ale również stawiając coraz to nowe i śmielsze pytania dotyczące dziedzictwa artystycznego Zakonu Kaznodziejskiego, a nawet więcej – zakonów mendykanckich, tym samym wytyczając nowe perspektywy badawcze. Ważną nowością koncepcji zbioru jest łączne potraktowanie nie tylko kościoła z klasztorem, ale i z kościołem św. Idziego oraz kaplicą w folwarku dominikańskim na krakowskim Prądniku. Wśród wielu interesujących tematów, omówiono tu np. odkrycie w kościele św. Idziego nieznanego dotąd zespołu gotyckich figur alabastrowych proweniencji niderlandzkiej, które recenzent nazwał naukową sensacją. Wartym podkreślenia aspektem badań, które zaprezentowano w zbiorze, jest połączenie tradycyjnego warsztatu historyka sztuki (zwłaszcza architektury) z nowoczesnymi narzędziami, jak skanowanie laserowe budynków i ich cyfrowy obraz w postaci chmury punktów. Nowatorskim, na naszym gruncie, aspektem monografii jest ujęcie chronologiczno-problemowe, pozwalające uchwycić analizowane zjawiska w ich „długim trwaniu” i kładące nacisk na funkcję dzieł sztuki.  Ważną i obszerną częścią publikacji jest krytyczna edycja kluczowych źródeł pisanych związanych z wyposażeniem kościoła Świętej Trójcy, w tym jego najstarszych i najpełniejszych inwentarzy, opatrzona pełnym aparatem krytycznym. Cennym elementem jest także oczywiście bogata dokumentacja fotograficzna sporządzona na potrzeby niniejszej książki oraz niepublikowane dotąd i unikatowe zdjęcia wykonane w związku z pracami konserwatorskimi.

Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Doskonała Nauka” nr projektu MONOG/SN/0o24/2023/01 kwota dofinansowania 71 395,00 zł całkowita wartość projektu 81 286,00 zł.

Publikacja dofinansowana przez Wydział Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, ze środków na działalność naukową Instytutu Historii Sztuki.

Publikacja powstała w ramach projektu badawczego o nr 2014/15/b/hs2/03071 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.