Starostwo olsztyńskie od XIV do połowy XVII wieku

Karol Nabiałek przyjął dla swojego opracowania model tzw. case study, na przykładzie ewolucji jednej struktury administracyjno-osadniczej włączając się do szerokiej dyskusji nad kwestią kształtowania i funkcjonowania struktur administracyjnych Królestwa Polskiego w późnym średniowieczu i okresie wczesnonowożytnym. Tytułowe małopolskie starostwo olsztyńskie zostało tu przedstawione na szerokim tle przemian ustrojowych, społecznych, politycznych, a także gospodarczych. To pierwsze tak pełne i obszerne, oparte na imponującej kwerendzie archiwalnej studium, skoncentrowane wokół trzech podstawowych zagadnień: starostowie, domena królewska, zamek królewski, świadomie jedynie sygnalizujące kwestie gospodarcze (zdaniem autora niezwykle bogaty materiał źródłowy pozwala na oddzielne opracowanie). Analiza została poprzedzona wstępem, zaopatrzona w wykaz skrótów, obszerną bibliografię, indeks osobowo-geograficzny oraz spis urzędników starostwa olsztyńskiego, przygotowany zgodnie z metodą, wg której ukazują się kolejne tomy spisów urzędników dawnej Rzeczypospolitej pod redakcją Antoniego Gąsiorowskiego. Cenne dopełnienie publikacji stanowią schemat zamku i mapy, w tym szczegółowa mapa starostwa w formacie A3 załączona pod opaską oraz czytelne, barwne podobizny najważniejszych dokumentów rękopiśmiennych i bryły zamku olsztyńskiego, dokumentujące jego dzieje architektoniczne na reprodukowanych tu obrazach z epoki, a także współczesnych fotografiach wykonywanych na przestrzeni wielu lat przez autora studium. Warto odnotować także obszerne streszczenie anglojęzyczne.

Publikacja wydana przy udziale Instytutu Historii PAN.