Filozoficzna koncepcja kultury Romana Ingardena i Karola Wojtyły. Studium analityczno-krytyczne

Dariusz Radziechowski w swojej monografii porusza temat filozoficznej koncepcji kultury, rekonstruowanej i krytycznie analizowanej na podstawie myśli Romana Ingardena i Karola Wojtyły. Z założenia nie ma to być sensu stricto studium z „filozofii kultury” jako autonomicznej dyscypliny filozoficznej (niem. Kulturphilosophie), ale „filozoficzne rozpatrywanie kultury” (niem. Philosophie der Kultur) w perspektywie badań interdyscyplinarnych i szeroko pojętej humanistyki.

Zakres badań przedstawionych w publikacji obejmuje: filozoficzną koncepcję kultury Romana Ingardena, która znamiennie przypisała jej istnienie intencjonalne i wymiar aksjologiczny, radykalnie odmienny od świata pierwotnej przyrody; filozoficzną koncepcję kultury Karola Wojtyły, która podkreśliła szczególnie fundamentalne znaczenie „kultury osoby” – różnej i ważniejszej – od „kultury dzieł”, a także uwzględniła jej wymiar społeczny i transcendentny; koncepcje wybranych uczniów oraz kontynuatorów myśli o kulturze zarówno Ingardena, jak i Wojtyły; na koniec podjęto próbę przedstawienia – w oparciu o uprzednie rekonstrukcje i analizy materiału źródłowego – autorskiej koncepcji integralnego ujęcia kultury, uwzględniając między innymi uwagi metodologiczne, interpretację czynności kulturowych, charakter symboliczny kultury oraz jej aksjologię i tożsamość.

 

Spis treści

Słowo wstępne. . . 9

Vorwort. . . 11

Wprowadzenie. . . 15

Rozdział 1 Świat intencjonalnych tworów kultury Romana Ingardena . . . 29

1.1. Kierunki teoretycznej działalności człowieka. . . 37

1.2. Świat przyrody i świat kultury. . . 46

1.3. Kultura jako byt intencjonalny. . . 56

1.4. Kultura a wartości. . . 80

1.5. Kultura a czas i przestrzeń. . . 95

1.6. Język, dzieła sztuki i inne wytwory kulturowe. . . 112

Rozdział 2 Kultura osoby według Karola Wojtyły. . . 131

2.1. Doświadczenie człowieka. . . 139

2.2. Natura i kultura. . . 151

2.3. Kultura osoby i kultura dzieł. . . 161

2.4. Pierwszeństwo człowieka w kulturze. . . 171

2.5. Społeczny wymiar kultury. . . 178

2.6. Kultura i transcendencja. . . 190

Rozdział 3 Wybrane kontynuacje koncepcji kultury Romana Ingardena i Karola Wojtyły. . . 201

3.1. Maria Gołaszewska: kultura estetyczna. . . 204

3.2. Władysław Stróżewski: kultura i wartości . . . 210

3.3. Zofia Majewska: w kierunku kultury inkontrologicznej. . . 217

3.4. Adam Rodziński: komunionistyczna wizja kultury . . . 223

3.5. Tadeusz Styczeń: kultura życia. . . 228

3.6. Stanisław Grygiel: kultura miłości. . . 238

3.7. Franciszek Adamski: pedagogika kultury. . . 246

Rozdział 4 W kierunku integralnego ujęcia kultury. . . 255

4.1. Preliminaria metodologiczne. . . 260

4.2. Interpretacja czynności kulturowych. . . 275

4.3. Symboliczny charakter kultury. . . 293

4.4. Aksjologia kultury. . . 300

4.5. Tożsamość kultury. . . 306

Zakończenie . . . 317

Bibliografia. . . 321

Summary. . . 361

Zusammenfassung. . 365

Indeks osobowy . . . 369